Opmerkelijk: Artsen kunnen hun oordeel vaak niet achterwege laten

| door Sjoerd Valkering

Wanneer iemand naar de dokter gaat, wordt verwacht dat ze openhartig zijn over hun symptomen en gezondheidsovertuigingen. Zonder openheid is het moeilijk voor zorgprofessionals om ziektes effectief te diagnosticeren en te behandelen, of om patiënten te adviseren over hoe ze beter voor zichzelf kunnen zorgen in de toekomst. Uit nieuw onderzoek van het Stevens Institute of Technology blijkt echter dat veel mensen bang zijn om beoordeeld te worden als ze verkeerde overtuigingen delen met hun zorgteam. 'Mensen maken zich zorgen dat hun dokters op hen neerkijken -- en het blijkt dat dat een volledig rationele zorg is,' zegt Dr. Samantha Kleinberg, de hoofonderzoeker van het project.

Om te begrijpen hoe mensen denken over het delen van informatie met zorgprofessionals, onderzochten Dr. Kleinberg en haar team meer dan 350 patiënten en meer dan 200 artsen. Ze vroegen hen hoe zij mensen zouden zien die verschillende medische overtuigingen hadden. De overtuigingen varieerden van juiste informatie tot onjuiste verklaringen van verschillende types: sommige waren redelijk (zoals geloven dat suiker eten diabetes veroorzaakt); sommige waren onredelijk (zoals geloven dat wortelsap diabetes geneest); en sommige waren complottheorieën (zoals geloven dat farmaceutische bedrijven opzettelijk diabetes veroorzaken om meer klanten voor insuline te creëren). Dr. Onur Asan, ook verbonden aan het Stevens Institute of Technology, was mede-auteur van de studie samen met Dr. Jessecae K. Marsh, een medewerker van de Lehigh University.

Hoe onredelijker iemands gezondheidsopvattingen waren, hoe negatiever ze werden bekeken door zowel leken als zorgprofessionals. 'We ontdekten dat onze proefpersonen mensen negatief beoordeelden als ze verkeerde overtuigingen hadden -- maar hen veel negatiever beoordeelden als ze meer onredelijke of complotachtige overtuigingen hadden', zegt Dr. Kleinberg. Verrassend genoeg was er weinig verschil tussen de reacties van artsen en leken of patiënten met persoonlijke ervaring. Zelfs patiënten met chronische gezondheidsproblemen waren weinig tolerant tegenover mensen met verkeerde overtuigingen.

Artsen hadden ook de neiging om mensen negatief te beoordelen wanneer ze verkeerde opvattingen over gezondheidsonderwerpen uitten. 'Dat was een verrassend resultaat, en eerlijk gezegd een deprimerend resultaat,' zegt Dr. Kleinberg. 'Leken worden niet geacht medische expertise te hebben, dus artsen moeten vaak verkeerde overtuigingen over gezondheidskwesties corrigeren. Dat zou niet iets moeten zijn dat ertoe leidt dat artsen patiënten negatiever beoordelen'. Uit onderzoeken blijkt dat de meerderheid van de mensen op zijn minst enkele onjuiste gezondheidsgerelateerde overtuigingen heeft, zoals de valse overtuiging dat vitamine C hun verkoudheid geneest, of dat het eten van een suikerrijke snack direct diabetes kan veroorzaken. Dit maakt het des te belangrijker dat mensen zich vrij voelen om deskundige meningen te vragen.

Artsen moeten aan de bak

Het probleem is deels dat het voor leken meestal niet mogelijk is om te weten of hun eigen overtuigingen juist of onjuist zijn, of of ze als redelijk of onredelijk worden beschouwd. Dit betekent dat patiënten zelfs ware en redelijke overtuigingen waarschijnlijk zullen achterhouden om het risico te minimaliseren dat ze negatief worden beoordeeld door hun arts. Meer onderzoek is nodig om te onderzoeken hoe deze negatieve percepties van invloed zijn op patiënt-dokter interacties in de echte wereld, zegt Dr. Kleinberg. Toch voegt ze eraan toe dat het duidelijk is dat artsen meer moeten doen om hun patiënten veilig en op hun gemak te laten voelen tijdens routinematige interacties.

'Als we duidelijke communicatie willen tussen patiënten en zorgprofessionals, moeten we de manier veranderen waarop artsen denken over patiënten die verkeerd geïnformeerd zijn,' zegt Dr. Kleinberg. 'Artsen moeten hun neiging om patiënten te beoordelen overwinnen en patiënten actief aanmoedigen om hun gedachten -- zelfs hun verkeerde -- veel vrijer te delen dan ze momenteel doen.'

Lees ook

Lees het artikel op de mobiele website

Net binnen

Bekijk meer artikelen