Ik ben aan een nieuw boek van Alice Miller begonnen. Het boek heet Eva's ontwaken en gaat over de opheffing van emotionele blindheid. Ze vertelt onder andere hoe vaak de kindertijd nog wordt vermeden, waarom in sommige professionele industrieën nog altijd sprake is van emotionele blindheid (in 2002) en geeft ze voorbeelden van mensen die wel 'de waarheid' hebben weten te vinden en diep tot zichzelf zijn doorgedrongen. Waarom artsen bijvoorbeeld niet verder willen kijken dan hun neus lang is komt volgens Miller doordat ze zelf bang zijn voor de waarheid van hun eigen kindertijd.
Het vervelende van Miller haar boeken is wel dat ze eigenlijk gewoon steeds 'zeurt'. 'Dit is niet goed en dat is niet goed'. Het is vrij voorspelbaar en ze klaagt steen en been over hoe de maatschappij te weinig doet aan het openen van kindertijd voor volwassenen, zodat mensen zelf ook gaan inzien welke dingen er mis zijn gegaan in hun jeugd.
In Eva's ontwaken haalt ze ook oudere slachtoffers van haar onvrede naar voren. De Zwarte Pedagogiek deugt niet, de kerk niet, regulieren artsen niet, de medicijnen industrie niet. Daar heeft ze wel gelijk in, maar het boek krijgt zo'n negatieve lading. Ook heeft ze dat al in andere boeken beschreven.
Ten opzichte van eerder uitgegeven boeken voegt Miller toe in dit boek dat er 'nieuw onderzoek' geweest is van de neurobiologie, waarbij er bij getraumatiseerde kinderen in de kindertijd al letsel zou zijn ontstaan aan de hersenen. 'Het komt zelfs voor dat een derde van de hersenen is beschadigd', schrijft Miller. De stresshormonen vernielen verbinding in de hersenen van de kinderen in de eerste jaren van hun leven als ze veel stress hebben meegemaakt.
Degene die te weinig empathie in zich heeft, is volgens Miller dan ook het slachtoffer geweest van te weinig liefdevolle aandacht in de beginjaren van zijn of haar leven. 'Liefdevolle aandacht is onontbeerlijk, opdat de mens onder meer het vermogen tot empathie kan ontwikkelen. Wanneer dat ontbreekt, wanneer het kind in plaats daarvan met mishandeling opgroeit en minachting ervaart, verliest het dat vermogen.'
In het boek gebruikt Miller verder wat nieuwe termen. Ze heeft het over emotionele blindheid, wat het gevolg is van de loochening van zijn of haar gevoelens door de gekrenkte opvoeding. We hebben het over mensen die emotionele verwaarlozing hebben ondergaan. Verder heeft ze het ook over de Helpende Getuige. Dat kinderen er toch veel aan hebben gehad als er maar iemand in hun omgeving was die wel naar hun heeft geluisterd of begrip heeft getoond voor hun gevoelens.
Die term heeft veel weg van wat Peter Levine 'de empathische getuige' noemt. En dat heeft Levine weer uit de Polyvagaal theorie van Stephan Porges, dat stelt dat het zenuwstelsel gerust gesteld kan worden door bevredigende sociale interacties.
Al met al schrijft Miller wel duidelijk en blijft ze bij hetzelfde concept, dat in haar andere boeken ook duidelijk is geworden en van toepassing is op dictators. 'Ook in de kindertijd van destructieve tirannen heb ik telkens weer hetzelfde schema aangetroffen: extreme mishandeling, idealisering van de ouders, verheerlijking van geweld, ontkenning van de pijn, en wraak op complete volkeren vanwege de ooit ervaren, geloochende, respectievelijke afgesplitste wreedheid'. Beschadigde mensen nemen dan geen wraak op andere volkeren, maar buiten onbewust hun eigen kinderen weer uit, zodat ook die weer getraumatiseerd raken.
Lees het artikel op de mobiele website