Een studie uit 2023 wijst er op dat naar schatting momenteel 51 procent van de mensen veilig gehecht zijn. Ik heb het gevoel dat dit percentage nog hoog is. Maar ik ben van 1984, misschien was het vroeger beter? Eerder studies wezen er namelijk op dat het destijds 60 procent was.
Gaat het aantal achteruit? Het zou me niets verbazen. Vooral in intellectuele kringen valt het me op dat maar weinig mensen een veilige binding hebben gehad in hun jeugd. De intellectuele zitten meer in hun hoofd, blijven dat zitten en geven dat ook weer door aan hun kinderen.
Het hebben van een goede hechting, of verbinding zoals Gaby Stroecken en Rien Verdult het noemen, is de basis voor een gezonde relatie met jezelf of met iemand anders. Als hier iets fout gaat, dan ben je gedwongen een onechte ik op te zetten en draag je dit je hele leven mee. Je afweermechanismen en egopatronen zullen sterker zijn, waardoor het (veel) moeilijker is om verbinding met jezelf of met anderen te maken.
'Mensen die beschadigd zijn in hun jeugd die vertrouwen vaak hun zintuigen niet', zegt counseler en inmiddels overleden spreker John Bradshaw. Mogelijk doelt hij vooral op kinderen met ouders die gashlighting hebben gekregen. Bij deze vorm van kindermishandeling worden de waarnemingen van kinderen sterk in twijfel getrokken door de ouders.
Psychologe Michelle McQuaid stelt op PsychologyToday.com dat een onveilige hechting ook veel invloed heeft op je zenuwstelsel. Hier komt meer de focus op in de trauma-wereld, op het effect van de jeugd op je zenuwstelsel.
Ze baseert zich op Sue Marriott die een model ontwikkeld waarbij je volgens haar kan leren om je zenuwstelsel meer veiligheid te geven, ze noemt het secure relating. In de groene zone voel je je veilig en stroomt alles prettig. De rode zone is als je wordt bedreigd en alles alerter wordt. In deze zone geef je ook je gevoelens op om anderen te pleasen. Als je je realiseert dat je hier in zit, kan je het beste op je lichaam letten en ademwerk gaan doen. Tot slot is er nog de blauwe zone, het meest linkse deel van het spectrum. In deze fase houd je emotionele afstand, uit angst dat relaties te veel van je vragen. Het is belangrijk om je hier af te vragen dat je te ver naar links zit en dat je jezelf isoleert.
'Als je de groene zone verlaat, komt dat omdat je zenuwstelsel doet wat het leerde dat gezond en adaptief was toen je opgroeide', licht Sue nader toe. 'Dus als je jezelf in de rode of blauwe zones bevindt omdat je beveiligingscircuits zijn ingeschakeld, probeer jezelf dan niet de schuld te geven of te schamen. Kijk in plaats daarvan of je met openheid en nieuwsgierigheid kunt ervaren wat er gebeurt, en laat je lichaam en geest weten dat je kunt omgaan met wat er zich ontvouwt. Zo kun je in de loop van de tijd je ‘veilige relatie’-vaardigheden opbouwen.'
Het is dus belangrijk dat je die schuld en schaamte weg kan laten in de toekomst. Want deze zorgt ervoor dat je je afsplitst van jezelf en in andere zones terecht komt. Om terug te komen op waar het artikel begon. Het is noodzakelijk dat volwassenen voordat zij kinderen krijgen snappen hoe ze uit deze zones moeten blijven, hoe ze schuld en schaamte kunnen ontmaskeren, om te voorkomen dat ze baby's maken die in de eerste drie jaar hetzelfde mee gaan krijgen. Anders slaat de noodlijdendheid van de volwassene toe en wordt het kind niet veilig gehecht.
Lees het artikel op de mobiele website