Alice Miller geloofde niet in pure kennis, er is meer nodig om beter te worden

In het boek van Eva's ontwaken (2002) komt Alice Miller, die in 2010 is overleden, tot een inzicht dat eigenlijk erg belangrijk lijkt voor mensen die graag beter willen worden. Ze stelt namelijk dat ze tot dan toe dacht dat zelfhulpboeken genoeg waren voor iemand om zich te ontwikkelen, maar ze komt daar op terug in dit boek.

Hoe ze er later in haar leven naar kijkt weten we niet, maar wel dat ze in 2002 tot een vernieuwd inzicht komt waarbij ze stelt dat er meer nodig is dan alleen maar kennis. Om grote stappen te maken, is emotionele ondersteuning ook nodig.

Ze zegt op bladzijde 121 over haar eigen weg die ze heeft bewandeld. 'Ik heb weliswaar veel vroegkinderlijke gevoelens kunnen ontdekken, maar niet de volledige context van de vroege werkelijkheid kunnen begrijpen en de waarheid tot me laten doordringen, aangezien ik geen empathische getuige had.'

Therapeut moet diep hebben gegraven

Miller bedoelt dat ze geen therapeut had die haar ondersteunde in het erkennen van haar ontwikkelingstrauma. Ze is van mening dat een therapeut geen afgestudeerd psycholoog hoeft te zijn, maar iemand die voorbij zijn emotionele blindheid van zijn kinderjaren is gegaan en daarom dit ook durft te onderzoeken met de patiënt.

'Wetende getuigen zijn voor mij eerder therapeuten die de moed hadden voor een confrontatie met hun eigen geschiedenis, daardoor autonoom werden en hun verdrongen machteloosheid niet in evenwicht hoeven te brengen met machtsuitoefening over hun patiënten.'

Daarmee wil ze duidelijk maken de therapeut die zijn eigen jeugd niet onder ogen heeft gezien ook nog het risico loopt dat het zijn eigen behoeften (macht in dit voorbeeld) projecteert op de patiënt en daardoor een onevenwichtige en toxische relatie creëert in de psychotherapie.

Loyaliteit naar ouders

Een reden dat de empathische getuige nodig is volgens Miller is omdat zij altijd ervan overtuigd is dat de loyaliteit van het kind naar de ouders groot is. Om de pijnlijke waarheid van kindermishandeling, zoals Miller het altijd noemt, onder ogen te zien, moeten volwassenen autonoom worden en afstand nemen van hun ouders en daarmee de loyaliteit deels op kunnen geven. Ze zijn niet meer afhankelijk van hun ouders als ze volwassen zijn, maar de meeste mensen zijn dit emotioneel nog wel. Om die afstand te creëren, is veel steun nodig, en daar is de empathische getuige voor nodig.

Miller zegt dat 'zelf ook heeft gepleit voor zelf therapieën, maar tegenwoordig doe ik dat niet meer zonder zelfbehoud. Volgens mij hebben we hiervoor absoluut de begeleiding van de wetende getuige nodig', aldus Miller. Helaas zit angst bij therapeuten vaak in de weg, omdat ze zelf bang zijn hun eigen ouders af te wijzen en daardoor ook niet diep genoeg kunnen gaan bij hun patiënten.