Bosch: 'Wat we nu waarnemen is vaak een spiegel van vroeger'

Psychologe Ingeborg Bosch bedacht de PRI-cirkel. Dit staat voor Past Reality Integration. Volgens haar is het ontzettend moeilijk om in het nu te leven en zijn emoties vaak optelsommen vanuit het verleden en daarom niet zuiver.

In een documentaire gemaakt door Anne de Bruin en Janneke Broeders geeft ze verder uitleg over de theorie en worden ook cliënten gesproken die met de theorie aan de slag zijn gegaan. Bosch meet ook al jaren met onderzoeken het resultaat van haar theorie 'om het te funderen'.

'Je zou eigenlijk kunnen zeggen wat we waar nemen in het hier en nu dat dit een spiegel is voor wat we ooit hebben meegemaakt zonder dat we dat snappen. Dit geldt eigenlijk voor ons allemaal', schetst ze in de video.

Theorie Past Reality Integration

De basis van de theorie is dat mensen afweermechanismen in hun jeugd hebben opgebouwd en dat daardoor hun bewustzijn bestaat uit een cirkel met een gedeelte dat ze waarnemen en een gedeelte wat ze niet waarnemen waar de afweermechanismen zitten.

Ze beschrijft vijf afweermechanismen: angst, primaire afweer, valse hoop, valse macht en ontkenning van behoeften. Angst is de diepste laag van afweer. Dat betekent dat je niet naar feesten durft of in het openbaar durft te spreken. Primaire afweer heb je als je denkt dat je het niet waard bent en snel schuldig voelt. Het is voer voor depressie en andere stoornissen.

Bij valse hoop gaat de volwassene nog op zoek naar liefde die het in zijn of haar jeugd niet heeft gekregen. De volwassene gaat hiervoor compenseren, bijvoorbeeld door perfectionistisch te werk te gaan of te presteren. Bij valse macht heb je te maken met een (dominant) persoon die vaak sarcastisch is en superieure gevoelens heeft. Bij ontkenning van behoeften heb je helemaal niets nodig en geen behoeften. Hier vallen veel verslavingen onder.

'Het voelt altijd heel reëel als we angstig zijn, of boos of gestrest', zegt Bosch in de documentaire. 'Maar wat bij angst belangrijk is om in de gaten te houden. Als er in het hier en nu geen fysiek gevaar is. Dan heb je eigenlijk te maken met een afweer of een reactie die dient om wat er echt geraakt is weg te houden.'