‘Als we moeten stoppen, dan gaat er een deel van onszelf dood’

Yvette Luikinga (56) is twee jaar geleden begonnen met ‘Eetcafé Luik Vathorst’ in Amersfoort, samen met haar man. Het eetcafé is één en al gezelligheid, een soort huiskamer waar je kan genieten van een drankje en een hapje, deels gebaseerd op de Indische keuken. 2020 zou het jaar worden voor Yvette en haar man waar ze zouden gaan knallen. Totdat na de persconferentie in maart, ze binnen een half uur de deuren moesten sluiten.

Yvette had het ergens wel zien aankomen. Halverwege februari merkte ze wel dat het rustiger werd, dat meer mensen thuis bleven en feesten in het eetcafé werden afgezegd. ‘Maar na de persconferentie met het nieuws dat de horeca per direct dicht moest, hebben mijn man en ik allebei wel wat tranen gelaten. Het kwam niet geheel onverwachts, maar het bleef een grote shock.’

De eerste lockdown in maart was bedoeld voor twee à drie weken, maar dit werd elke keer weer verlengd. ‘In het begin ben ik gelijk hard aan de slag gegaan om nog enige omzet te creëren. We zijn meteen de week na de persconferentie begonnen met afhaalmaaltijden en zijn samen met onze groenteleverancier een groente- en fruittassen actie begonnen op zaterdagen.’ In het begin liep het storm voor Yvette haar eetcafé, maar hoe langer het duurde, hoe minder het werd. ‘Uiteindelijk hadden we een omzetdaling van zestig procent en werden we hoe dan ook afhankelijk van de overheidssteun.’

De zomer

De eerste lockdown duurde uiteindelijk tot Pinksteren. Dit betekende een sluiting van bijna twee maanden. ‘Het was niet leuk, maar ik ben altijd wel een persoon die zichzelf bezighoudt. We hebben tweeënhalf jaar heel hard gewerkt aan de opbouw van dit eetcafé en tijdens de eerste lockdown ook bewust de tijd genomen om uit te rusten en dingen te doen die we normaal nooit deden.’

Na Pinksteren mochten de deuren weer open, met maatregelen. ‘Ondanks de maatregelen, liep het in de eerste maanden storm. Het geleden verlies konden we niet goed maken, maar het hielp ons er wel bovenop.’ De stormloop aan gasten begon echter af te nemen naarmate de zomer tot een einde kwam. ‘En daarna kwamen we maatregelen weer. Eerst moesten we om middernacht dicht, vervolgens om tien uur en in oktober de genadeklap: we moesten helemaal dicht.’

Net zoals in de intelligente lockdown in maart, bleven de winkels open. Dit zorgde in de weekenden en de aanloop naar Black Friday en de feestdagen, voor grote druktes in de steden. ‘Het deed mij pijn om dat te zien. Of je het nu eens bent met de regels of niet, je hebt wel met de maatregelen te doen en de horeca gaat pas open als het kabinet het besluit. Als je het niet voor jezelf doet, doe het dan voor mensen zoals wij. Het voelde krom en niet helemaal eerlijk dat mensen kriskras door elkaar mochten lopen in de winkels, maar ik kon er niets aan doen behalve toekijken.’

Tweede lockdown

Voor de tweede keer werd de horeca dus hard geraakt en werd het lastiger voor Yvette. ‘Op een deel van de overheidssteun maken wij dit keer geen spraak, omdat we een - mooie - opdracht hebben gehad van een zorginstelling. Een overheidslening willen wij niet voor de tweede keer aangaan, want je moet het ooit allemaal terugbetalen. Tevens loopt de huur wel door en hebben wij vaste lasten die we door moeten betalen, dus het is niet meer kostendekkend. Elke week moeten we toch kijken van: gaan we door of niet? Gooien we de handdoek in de ring of niet?’

Om zich niet geheel te laten overheersen door zorgen, probeert Yvette er zo positief mogelijk mee om te gaan en geen zorgen te maken totdat het echt moet. ‘Ik probeer er niet te veel aan te denken en er geen slapelozen nachten van te hebben. Soms is het niet te voorkomen en word ik ‘s nachts wakker met zorgen over hoe we het allemaal gaan doen. Maar ik probeer mij bij de realiteit te houden dat we nog niet op dat punt zijn en dat houdt mij op de been.’ Want nadenken over dat de zaak moet sluiten, is moeilijk voor Yvette. ‘Dat knijpt mijn hart echt samen. De zaak is ons kindje. We hebben ons ziel en zaligheid erin gestopt en honderd-urige werkweken gedraaid om het op te bouwen. Als we daadwerkelijk de handdoek in de ring moeten gooien, dan denk ik wel dat er een stukje van onszelf doodgaat.’

'Toegeven dat ik er door heen zit'

Op dit moment is er nog geen zicht op een heropening van de horeca. In de persconferentie van deze week werd de nieuwe lockdown aangekondigd en kwam horeca niet eens ter sprake. Het niet krijgen van perspectief, vind Yvette heel moeilijk. ‘We hebben geen idee waar we aan toe zijn en wanneer we weer open mogen. We weten inmiddels dat de horeca niet als eerste weer opengaat op 19 januari, na de lockdown. Maar wanneer dan wel? Hoe laag moet het aantal besmettingen zijn voordat wij weer open mogen? Als het kabinet een beetje perspectief had geboden in de persconferentie, hadden wij weer iets om naartoe te leven.’

‘Eergisteren heb ik uit wanhoop en frustratie op Facebook een bericht gedeeld waarin ik zei dat ik het echt niet meer wist en eerlijk toegaf aan de klanten, dan ik er doorheen zat. Want het halen tot ergens in januari of februari, gaat niet lukken zonder gasten of extra steun'. Een lichtpuntje was wel dat veel gasten meeleefden met Yvette en meer bestellingen plaatsen, waardoor ze het nog wel vol kan houden tot januari. ‘Maar daarna, dat weet ik echt niet. We zijn in totaal bijna een half jaar dicht nu.'

'Heel veel mensen doen er bagatelliserend over omdat er overheidssteun is, maar je moet je voorstellen dat je als je een normale baan hebt, je een half jaar lang maar zestig procent van je inkomen krijgt en alle vaste lasten als huur, wel door moet betalen. Daarbij is het ook gewoon niet meer leuk. Je wilt niet in je zaak staan als alles helemaal leeg is. Het hele restaurant is omgebouwd tot een pakhuis met bakjes, schalen en tasjes en het ziet er niet uit. Ik wil mensen geen tasje eten meegeven en ze over drie weken pas weer zien, ik wil ze gastvrij kunnen ontvangen in mijn gezellige eetcafé.’ (Foto: Pixabay/Tobias Heine)