Blog | Lichaamswerk, een andere vorm van therapie dan de gangbare CGT

Sinds ongeveer anderhalve maand doe ik aan een lichaamsgerichte therapie. De vrouw die dit geeft doet onder andere aan Somatic Experiencing, dat is ontwikkeld door Peter Levine. De kern van lichaamsgerichte therapie zit hem er in dat het bottom-up-therapie is ten opzichte van bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie (CGT) die je bij de psycholoog vaak voorgeschoteld krijgt.

Deze laatste top down-therapie die zorgt ervoor dat je eerst met je hoofd (top) bewust wordt van wat er gebeurd en dat je daarna je emoties, gedrag en gevoelens kan veranderen c.q. verbeteren. Bij de lichaamsgerichte therapie werkt het andersom en weten we nog niet altijd wat er precies aan de hand is, maar gaat het lichaam dit uiteindelijk vertellen.

Het nadeel van lichaamswerk is dat het niet wordt vergoed door de zorgverzekeraars. Er is niet voldoende bewijs dat het zou werken, daarom is het nog niet opgenomen in het pakket van de zorgverzekeraars. Afgestudeerde GZ-psychologen zullen daarom dit niet zelf kunnen bieden. Voor therapeuten en coaches is dit daarom nu nog een kans om dit aan te bieden aan patiënten. De therapie kan daarom een dure grap worden.

Vooralsnog is het voor mij een lastige vorm van therapie. Het is niet zo logisch als cognitieve gedragstherapie of een andere vorm van therapie waarbij er eenvoudig causale verbanden zijn aan te tonen. Het doel van mijn therapie is volgens de therapeut om mijn zenuwstelsel meer te kalmeren. Dit is vermoedelijk gebaseerd op de polyvagaal theorie van Stephan Porges, maar dat heb ik nog niet nagevraagd.

Maar ja, je zenuwstelsel kalmeren, hoe doe je dat? Ik snap het nog niet. Mijn lichaam verliest nog steeds vaak het contact met zichzelf, maar technisch gezien zou het geen dissociatie zijn. Maar ik voel toch veel minder mijn gevoelens. Sommige gevoelens als ego of trots blijven helemaal ver weg, andere gevoelens zijn flink gedempt. Mijn lichaam voelt als een robot bij tijd en wijlen, maar is soms ook weer 'normaal'. Ook branden mijn zenuwen van tijd tot tijd.

Ik probeer bij mijn lichaam vast te stellen wat de sensaties zijn als ik me goed voel en wanneer ik me niet goed voel. Als ik me niet goed voel, dan is alles kouder en stroomt het bloed en het water niet zo door mijn benen voor mijn gevoel. Mijn ademhaling lijkt ook oppervlakkiger. Verder kan ik niet goed bewegen dan op de tennisbaan bijvoorbeeld en kan ik ook niet zo goed nadenken. Maar als ik me wel soms goed voel, ben ik of heel vermoeid of ben ik gewoon normaal. Ook een MRI-scan bracht niks. Oftewel, er is niks 'stuk'.

Samen met de therapeut stel ik steeds vast in de sessie wat mijn sensaties zijn, wat er gebeurt als het verandert etc. De laatste keer dat ik er was voelde ik me slecht en daarna heb ik een aantekening voorgelezen dat het bloed wel door mijn benen stroomde, en daarna gebeurde het ook ter plekke. 'Geen toeval', dacht de therapeut. Ik ben niet overtuigd. Als ik het thuis weer probeer, gebeurt er niks.

Volgens de polyvagaal theorie kan het sociale aspect (bijvoorbeeld samen aanwezig zijn met de therapeut) ook voor ontspanning zorgen en het parasympatisch zenuwstelsel in gang zetten om het sympathische zenuwstelsel te deactiveren. Het laatste zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het vecht- en vluchtmechanisme, waar ik vaak in lijk gevangen te zitten.

Vooralsnog zie ik voor mezelf nog geen causaal verband. Al gaat het over het algemeen wel steeds beter, maar dat is al 2,5 jaar zo. Of dit lichaamswerk er versnelling in weet te brengen, dat weet ik niet zo goed. Over het algemeen denk ik dat het vooral goed werkt voor mensen die een trauma met hoofdletter T hebben opgelopen. Een verkrachting, een overval, een ongeluk etc. Dan zijn er vaak plekken in het lichaam die te beangstigend zijn om naar toe te gaan en daar kan een lichaamsgerichte therapeut goed bij helpen om hier op een veilige manier weer contact mee te maken. Voor mij is het nog even afwachten.