Moeite met nee zeggen? Zo komt het én zo word je er beter in

Nee zeggen: Het klinkt zo makkelijk, maar dat is het allesbehalve. Als we ergens voor uitgenodigd worden en we hebben eigenlijk geen zin, is het makkelijker om te zeggen dat je morgen vroeg op moet en niet kan, dan dat je eerlijk bent en nee zegt. Hoe komt dat en hoe zeg stel je wél je grenzen?

Volgens Maurice Schweitzer, professor aan de Wharton School van de Universiteit van Pennsylvania, komt dat door het ongemak dat nee met zich meebrengt. ‘Mensen zijn erop voorbereid om anderen te helpen als ze dat nodig hebben, en dit is een belangrijk evolutionair voordeel geweest voor mensen. Bovendien zijn veel mensen bang voor negatieve repercussies als ze anderen niet willen helpen’, legt hij uit aan Body and Soul.

De kijk van de maatschappij

Vooral vrouwen schijnen nee zeggen het moeilijkst vinden. Dit komt volgens Schweitzer onder andere omdat in de huidige maatschappij, de verwachtingen om ‘ja’ te zeggen hoger zijn voor vrouwen dan voor mannen. Vanaf kleins af aan wordt het vrouwen geleerd om subtiel nee te zeggen. In een onderzoeksproject deelde Ash King dat ook dat vrouwen geen nee willen zeggen, omdat dit ingaat tegen de kernovertuigingen van wat een ‘goed meisje’ wordt geacht te zijn. Het gevolg hiervan is dat vrouwen hun stem niet meer assertief kunnen gebruiken en hierdoor hun behoeften niet meer kunnen uitspreken.

Je stem niet assertief kunnen gebruiken, kan voor vervelende gebeurtenissen zorgen. King legt uit dat het een meer onderdanige communicatiestijl kan aanmoedigen. Dit leidt er vaak toe dat je moeite hebt om je behoeften of wensen te uiten, vanwege een de angst om de ander van streek te maken.

Comfortabel worden ermee

Als je wilt werken aan je vermogen om een ontkenning uit te delen, weet dan dat het te doen is. Zoals King onthulde, kun je dit proces het beste beginnen door aan je grenzen te werken. En als je van plan bent grenzen te stellen, moet je een goed begrip hebben van wie je bent, wat je waarden zijn, en wat je nodig hebt om jezelf en het leven dat je wilt het beste te ondersteunen.

Als je dat eenmaal hebt gedaan, wordt het veel makkelijker om te herkennen waar je grenzen moeten worden getrokken. ‘Deze duidelijkheid zal je helpen om je behoeften te bepalen en je in staat stellen om een begrip te ontwikkelen van wanneer de verzoeken of eisen van andere mensen je behoeften uitdagen of ondermijnen’, stelt King.

Nee zeggen, hoe?

Maar ook al ben je er meer comfortabel mee, hoe zeg je nu echt nee? Een van de moeilijkste dingen aan ‘nee’ zeggen, is het woord zelf. Het voelt bot, en zal vaak worden beantwoord met een vraag van ‘waarom niet?’. King adviseert hierbij dat de taal die we in deze settings gebruiken betekenisvol is, maar dat betekent niet dat we abrupt moeten zijn. Een ‘Nee, dank je wel’ kan bijvoorbeeld al beter vallen dan alleen een ‘nee’.

Ermee leren leven om iets af te wijzen is een krachtig instrument. Het geeft aan dat je in staat bent je behoeften te herkennen en ernaar te luisteren. Natuurlijk is het waardevol om ja te zeggen als de timing goed is, maar niet ten koste van je eigen geluk. Dus, de volgende keer dat je vriend wil dat je meegaat naar een bar, en je hebt er geen zin in; haal dan even diep adem en antwoord met ‘Nee, dank je’.