'Psychose kan gezien worden als onderdeel van het dissociatie-continuüm'

Mark Shelvock schrijft op PsychologyToday.com een interessant artikel over psychose. De auteur haalt er onder andere een paar onderzoeken bij waaruit blijkt dat je een verhoogde kans op psychose hebt als je een ontwikkelingstrauma en een Adverse Childhood Experience (ACE) in je leven hebt opgelopen.

'Vroege ervaringen beïnvloeden onze biologie, wat vervolgens invloed heeft op onze ontwikkelingstraject, percepties, gedrag en het vermogen van ons zenuwstelsel om om te gaan met toekomstige stressfactoren', schrijft Shelvock. Uit een ander onderzoek blijkt dat geweld, seksuele mishandeling, emotionele verwaarlozing, systematische racisme en overweldigende traumatische ervaringen risicofactoren zijn op een psychose.

Het verbazingwekkende is dat volgens systematisch onderzoek patiënten in de gezondheidszorg doorgaans niet worden gevraagd naar hun verleden en eventuele traumatische gebeurtenissen. Mensen met een psychose zouden zelfs nog minder naar hun verleden worden gevraagd dan mensen zonder een psychose.

Shelvock zegt dat therapeuten die gespecialiseerd zijn in complex trauma vaak bij een psychose zien dat er een trauma aan vooraf is gegaan. Psychose wordt gezien als onderdeel van dissociatie. 'Psychose kan worden opgevat als onderdeel van het dissociatiecontinuüm. Hoewel er veel theorieën en manieren zijn om het proces van psychose of dissociatie te begrijpen, is één theorie die aanhang heeft gevonden binnen psychosomatische (lichaamsgerichte) gemeenschappen, om dit te zien als belichaamde wijsheid'.

Psychose 'helpt' persoon overleven

Mensen hebben het vermogen om te dissociëren om met te pijnlijke situaties om te gaan. Bij een psychose is die dissociatie extreem. Door te dissociëren tijdens de pijnlijke omstandigheden kunnen we de pijn overleven. Bij dissociatie komt het zenuwstelsel in een toestand van shutdown en bevriestoestand.

Volgens Shelvock helpen sociaal-culturele eigenschappen niet mee voor mensen met een psychose om het contact met hun lichaam weer te verbeteren. 'Als therapeuten dagen we vaak gangbare ideeën uit rond productiviteit, stoïcisme en de overtuiging dat men altijd de controle moet hebben. Dit helpt mensen om daadwerkelijk diepere relaties te ontwikkelen met hun sensaties of gevoelens en zowel het lichte als het donkere te omarmen.'

Met het hoofdstuk over dissociatie als overlevingsmechanisme om met pijn om te gaan wil Shelvock duidelijk maken dat we psychose in die niet moeten zien als iets 'negatiefs'. Het is onderdeel van het organisme dat probeert te overleven en we moeten ook de donkere kanten omarmen om weer te helen. 'Wij beschouwen psychose niet als een symptoom dat intrinsiek geëlimineerd of vernietigd moet worden, en we vinden de pathologische taal van 'stoornis' niet vruchtbaar in onze gezamenlijke helingsreizen', sluit hij onder ander af.