Het reukvermogen van de mens kan een indicator zijn voor verschillende ziektes

Door het coronavirus is ons reukzintuig onder de aandacht gebracht. Bij het verlies van ons reukvermogen gaan er in deze tijd alarmbellen rinkelen. Maar wat kunnen we nog meer te weten te komen over onze gezondheid aan de hand van onze neus? De BBC ging hier naar op zoek.

Ziekte van Parkinson 

In de wereld van vandaag zouden de meesten het verlies van reuk automatisch toeschrijven aan het coronavirus, maar het is ook een veel voorkomend symptoom van neurodegeneratieve ziekten. Neurodegeneratieve ziekten ziekten zijn bijvoorbeeld de Ziekte van Parkinson en de Ziekte van Alzheimer. Onderzoek heeft uitgewezen dat bijna de helft van de oudere volwassenen met de diagnose dementie vijf jaar eerder tekenen van reukverlies vertoonden. Bij de Ziekte van Parkinson vertoont 45 tot 96 procent van de patiënten een verminderd reukvermogen.

Jarenlang is het verlies van het reukvermogen grotendeels gezien als een indicator voor ziekten zoals Parkinson, maar nu geloven sommige wetenschappers dat het gebruik ervan als een diagnose-instrument grote voordelen kan opleveren. Het ontstaan van ziekten zoals Parkinson beginnen in het ‘olfactorische gebied’ van de hersenen, lang voordat het in andere gebieden is terug te vinden. Een nauwkeurige reuktest zou de ziekte bijna twee decennia vóór de officiële diagnose kunnen vaststellen, en dat zou patiënten mogelijk veel meer tijd hebben gegeven om de voortgang van de ziekte te vertragen.

Depressie en veroudering 

Het verlies van het reukvermogen is niet altijd een indicator voor een lichamelijke ziekte; het kan ook een indicator zijn voor een mentale ziekte. Zo bleek uit een studie uit 2016 dat mannen, en geen vrouwen, met symptomen van depressie een mindere reuk hadden dan de mannen met geen depressie. Ander onderzoek heeft een gebrekkige reuk in verband gebracht met een verhoogde mortaliteit, wat suggereert dat het een ‘voorbode’ zou kunnen zijn van veroudering of ziekte. En uit nog een ander onderzoek bleek dat onder meer dan tweeduizend mensen tussen 71 en 82 jaar oud bleek dat mensen met een slechte reukzin 46 procent meer kans hadden om binnen tien jaar te sterven dan mensen met een normale reukzin.

Link met gezondheid 

Maar hoe komt het dat geur zo'n krachtige link kan hebben met onze gezondheid? Carl Philpott, professor aan de Universiteit van East Anglia, legt het uit in gesprek met de BBC. Hij gelooft dat er een verband zou kunnen zijn met wat we eten. Eén derde van de patiënten in zijn onderzoek die niet meer konden ruiken, aten te veel óf te weinig. Aangezien een gezonde voeding één van de pijlers van een goede gezondheid is, is het gemakkelijk te begrijpen waarom dit zou leiden tot een verhoogde mortaliteit.

Een andere professor, Honglei Chen, heeft een andere reden gevonden waarom reuk kan leiden tot een verhoogde mortaliteit. Namelijk dat reuk beperkingen in verband worden gebracht met een verhoogde blootstelling aan ongunstige omgevingen. Als je kan ruiken, denk dan eens aan de keren dat je langs de weg liep, de stinkende uitlaatgassen van de auto’s rook en daardoor sneller ging lopen. In dezelfde situatie zou een persoon die niet of niet goed kan ruiken, zich niet haasten en dus de giftige dampen blijven in ademen.

Op neurologisch niveau kunnen aantastingen van iemands reukzin leiden tot langdurige veranderingen in de samenstelling van de hersenen. De hersengebieden die betrokken zijn bij reuk, zoals de ‘bulbus olfactorius’, kunnen bijvoorbeeld krimpen. Dit kan echter wel weer aangroeien als de persoon zijn reukvermogen terugkrijgt.

Indicator  

Het reukvermogen van de mens is dus een belangrijke indicator voor het herkennen van ziektes of aandoeningen. Het kan niet alleen een indicator zijn voor het coronavirus, maar ook voor andere ziektes. Toch hoef je je niet bij een beetje verlies van reukvermogen direct grote zorgen te maken, het kan namelijk ook gewoon een verkoudheid of griep zijn. (Foto: Pexels)