Ondernemers uit Delft willen tinnitus behandelen middels polyvagaaltheorie van Porges

Er is vanuit de wetenschap kritiek op de polyvagaaltheorie van Stephan Porges, maar een paar ondernemers wagen het er op dat ze tinnitus kunnen behandelen middels de nervus vagus. Dirk de Ridder, hoogleraar neurochirurgie aan de Universiteit van Otago in Nieuw Zeeland en Wouter Serdijn, hoogleraar bio-elektronica aan de TU Delft, hebben samen een apparaat ontwikkeld dat tinnitus aanpakt gebaseerd op de polyvagaaltheorie.

Het probleem bij tinnitus is dat de hersenen zelf het geluid gaan aanmaken. 'De hersenen interpreteren de wereld voortdurend, en handelen daarnaar. Als je ooit goed hoorde, dan kennen je hersenen alle frequenties tussen 20 en 20.000 hertz. Stel je hebt een vuurwerkongeluk, dan kan dat leiden tot gehoorschade tussen de 4.000 en 6.000 hertz. Die tonen komen dan niet meer aan bij je hersenen. Dan kunnen de hersenen twee oplossingen kiezen: ofwel het is niet belangrijk en dan hoor je die tonen gewoon niet meer, ofwel het is wél belangrijk en voor de zekerheid gaan de hersenen het zelf aanmaken', legt De Ridder uit in een interview met het NRC.

Polyvagaaltheorie

Voor de verklaring van waarom je hersenen dit zelf aanmaken komt hij uit bij de polyvagaaltheorie. 'Dit soort reacties wordt in het lichaam gecontroleerd door het autonome zenuwstelsel', gaat hij verder. 'Dat organiseert de fight-or-flight-respons, en de tegenovergestelde rest-and-digest-respons, reacties waar je weinig invloed op hebt. Wij denken dat tinnitus, zeker tinnitus die al jarenlang bestaat, aan dit autonome proces is vastgeknoopt.'

'De kans dat tinnitus blijft bestaan is veel groter als het is opgelopen in een stressvolle situatie, een situatie waarin de fight-or-flight-respons actief is. Ook merken mensen dat hun tinnitus erger wordt op momenten dat ze stress ervaren'. De oplossing in alles wat met de polyvagaaltheorie te maken heeft zit doorgaans in het stimuleren van de nervus vagus. Dat is precies wat De Ridder en Serdijn nu gaan doen met hun nieuwe product.

Via de tragus naar de nervus vagus

'We zochten naar een plek waar hij aan het oppervlak komt', licht Serdijn toe. 'De tragus, de uitstulping aan de voorkant van je oor, voor de gehoorgang, is zo’n plek. Door daar elektrische pulsjes te geven en tegelijk het tinnitusgeluid te laten horen, zogenaamde bi-modale stimulatie, koppelen we het geluid aan de activatie van de zenuw. Omdat die alleen een signaal afgeeft als het rustig en veilig is, leren we de hersenen zo dat het tinnitusgeluid niet belangrijk is en dat het genegeerd mag worden.'

Volgens Serdijn kun je zo 'praten met zenuwen' en er 'heel goed interactie mee aan gaan'. Het Delft Tinnitus Device, zoals het apparaat heet, moet nu klinisch bewezen worden en daar gaan ze wetenschappelijke tests voor uitvoeren. De Ridder heeft er vertrouwen in dat er een verband is tussen het apparaat en de werking van de nervus vagus. 'Ik heb het op mezelf getest, tegelijk met een meting van mijn hartactiviteit, omdat de vaguszenuw ook het hart beïnvloedt. Die werd op de juiste manier kalmer.'

Lees ook:

- Publiciteit rondom Delftse tinnitustherapie geeft patiënten valse hoop (Hoorzaken.nl)
- Gaat dit apparaatje tinnitus verhelpen? (Audio, TU Delft)
- Polyvagal theory - Useful narrative but still just a theory (PsychologyToday.com)

Wouter Serdijn licht het apparaat tegen tinnitus verder toe in deze video