Wat wordt er bedoeld met de autonome ladder op het gebied van lichaamswerk?

De autonome ladder is een concept dat vaak wordt geassocieerd met de polyvagaaltheorie, ontwikkeld door Stephen Porges. De polyvagaaltheorie biedt een manier om het autonome zenuwstelsel te begrijpen, dat een cruciale rol speelt in het beheersen van onze reacties op stress en gevaar.

De autonome ladder illustreert de verschillende niveaus van reactie binnen het autonome zenuwstelsel. Deze ladder bestaat uit drie primaire niveaus:

1. Ventrale vagale staat: Dit is het bovenste niveau van de ladder en wordt geassocieerd met een staat van veiligheid en sociale betrokkenheid. In deze toestand is het parasympathische zenuwstelsel dominant, met name de ventrale tak van de nervus vagus. Mensen in deze staat voelen zich vaak kalm, verbonden met anderen, en zijn in staat tot positieve sociale interacties.
2. Sympathische staat: Dit is het middelste niveau van de ladder en wordt geactiveerd wanneer een persoon een dreiging of stress ervaart. In deze staat is het sympathische zenuwstelsel actief, wat leidt tot een 'vecht-of-vlucht'-reactie. Mensen kunnen zich angstig, geagiteerd of boos voelen en hebben vaak een verhoogde hartslag en ademhaling.
3. Dorsale vagale staat: Dit is het onderste niveau van de ladder en wordt geassocieerd met een zeer hoge mate van dreiging. Wanneer het individu zich overweldigd voelt door dreiging en geen uitweg ziet, kan het dorsale deel van de nervus vagus dominant worden, wat leidt tot een 'bevriezen'-reactie. In deze staat kunnen mensen zich losgekoppeld, verdoofd of hulpeloos voelen.

De autonome ladder biedt een raamwerk voor het begrijpen van hoe ons lichaam en onze geest reageren op stress en gevaar, en benadrukt het belang van het reguleren van onze autonome toestanden voor emotioneel welzijn en gezonde sociale interacties. Het is belangrijk om op te merken dat deze theorie nog steeds onderwerp is van onderzoek en discussie binnen de wetenschappelijke gemeenschap.

Switchen tussen de niveaus van de ladder gebeurt alleen dus van 1 naar 2 en van 2 naar 3 en niet van 1 naar 3 of van 3 naar 1. Maar dit kan heel snel gaan in een lichaam. De polyvagaaltheorie wordt door veel trauma-therapeuten omarmd. Als je lichaamswerk zou doen om een trauma te behandelen, dan is de kans aanwezig dat je te maken krijgt met deze theorie van Porges en de autonome ladder.

De polyvagaaltheorie uitgelegd

Kritiek op polyvagaaltheorie

De belangrijkste kritiek op de polyvagaaltheorie richt zich op het gebrek aan empirische onderbouwing en het overschrijden van de bestaande neurofysiologische kennis. Critici stellen dat veel van de concepten in de theorie, zoals de idee van een hiërarchische structuur van autonome reacties en de specifieke functies van de vaguszenuw, niet voldoende zijn ondersteund door wetenschappelijk onderzoek.

Daarnaast wordt erop gewezen dat sommige beweringen van de polyvagaaltheorie simplistisch of reductionistisch kunnen zijn, waardoor de complexiteit van het menselijk autonome zenuwstelsel en de psychologische reacties op stress en trauma niet volledig worden weergegeven. Deze kritieken benadrukken de noodzaak van meer rigoureuze studies en onderzoek om de geldigheid en toepasbaarheid van de polyvagaaltheorie verder te onderzoeken en te valideren.