Deze maand komt de film van Marco Kroon uit. Vanaf 14 september is de film De Vuurlinie met Waldemar Torenstra in de hoofdrol te zien in de Nederlandse bioscopen. Kroon, ex-militair en geridderd, heeft veel meegemaakt in Afghanistan toen hij werd uitgezonden en ook na zijn terugkeer in Nederland, waar hij PTSS ontwikkelde.
Kroon werd in Afghanistan tijdens een geheime missie verkracht, maar sprak er met niemand over in het belang van de missie. Wel schoot hij in Afghanistan 'die smeerlap nog kapot' toen hij hem tegen kwam. 'Het was hij of ik', luidde zijn verklaring toen hij hem weer ontmoette bij een grenspost. Uit woede schoot Kroon de kalashnikov van de dader leeg op het kruis. 'Het voelde niet vervelend. Ik heb er geen spijt van, dit is de waarheid', liet hij weten aan de NOS.
Verkrachting en kopstoot
In dat jaar dat hij dat interview afneemt, in 2018, maakt Kroon bekend dat hij is verkracht. Maar in de video kan hij het niet uit zijn woorden krijgen. Dat is kenmerkend voor getraumatiseerde mensen. De waarheid is te pijnlijk en roept te veel emoties op. 'Ik vind het nog steeds heel zwaar om te zeggen wat er toen met me is gebeurd. Ik krijg het niet over mijn lippen', zegt Kroon bij Pauw.
Hij is alleen op een missie in 2007 in Afghanistan en blijkt in een gestolen auto te rijden. Kroon wordt daarom staande gehouden. Eenmaal op een andere locatie moest hij zich uitkleden. 'Ik voelde me vernederd, ontmand. Ik dacht op enkele momenten dat ik geëxecuteerd zou worden'. Later werd Kroon op een tafel gegooid en vastgebonden, vertelt hij geëmotioneerd. Vervolgens wordt hij verkracht. 'Uiteindelijk het enige dat ik me kan herinneren is dat ik mezelf zag liggen'. Kroon dissocieert, zoals vaak bij verkrachtingen gebeurd, en treed buiten zijn lichaam.
Als Kroon in 2019 een politieagent een kopstoot zou hebben uitgedeeld, wordt duidelijker dat hij nog steeds sterk kampt met PTSS. Bij de zitting voor de honderd uur werkstraf die het OM had geëist maakt zijn advocaat duidelijk dat hij leidt aan PTSS na de verkrachting in 2007. Het OM deed ook onderzoek naar het incident uit 2007, maar kon niet bewijzen dat het om verkrachting is gegaan.
PTSS en herbeleving
De behandelende psycholoog Jan Ambaum twijfelt absoluut niet aan de verkrachting van Kroon. 'In ons vak zijn we getraind om vast te stellen of mensen een stoornis veinzen. Daar is bij mij geen twijfel over. De emotionele herbeleving is in de behandelkamer evident aanwezig'. De kopstoot zou dan ook om een herbeleving gaan, wat vaker gebeurt bij getraumatiseerde mensen. 'Hij was deels in Kaboel en deels in Den Bosch', lichtte zijn psycholoog toe in 2020.
Opvallend genoeg heeft het OM geen begrip voor Kroon en komt het met een spijkerharde opmerking: 'Het was geen oorlog en geen oorlogssituatie'. Voor trauma experts als Peter Levine en psychiater Bessel van der Kolk zijn dit ongetwijfeld onbegrijpelijke uitspraken. Zij maken dagelijks patiënten mee die nog dagelijks trauma's herbeleven uit het verre verleden, ook al zijn ze niet meer in een oorlogssituatie. Het beroemde boek van Van der Kolk heet niet voor niks 'The body keeps the score', oftewel het lichaam onthoudt de (trauma)sporen.
Progressie bij Marco Kroon
Kroon laat in een interview in juni 2022 weten dat hij min of meer wel progressie boekt met zijn trauma. Hij heeft het opgeschreven in een boek genaamd Kroongetuige. Praten met bijvoorbeeld zijn zoons over de verkrachting is moeilijk. 'Het klinkt misschien gek, maar ik kon het ze niet vertellen. Kon het niet over mijn lippen verkrijgen. Als vader kon ik niet tegen mijn zonen vertellen dat ik verkracht was. Daarom wilde ik dat ze het lazen', citeert de NPO hem.
Het mooie is dat Kroon wel progressie laat zien in de verwerking van het trauma. 'Ik schaamde me dood. Het is pas sinds kort ik het woord kan uitspreken. Eerder zei ik dat ik was vernederd'. Met zijn zonen heeft hij wel over zijn meest traumatische gebeurtenis gesproken. 'Maar ze ontwijken het'. Er is wel meer begrip gekomen voor wat Kroon heeft meegemaakt. 'Nu begrijpen ze waarom ik bij oorlogsfilms altijd naar de wc ging of wat te drinken ging halen op het moment dat te zien was dat iemand werd gekneveld en een zak over zijn kop kreeg. Ik werd dan te emotioneel. Ik zag ze dan wel kijken. Dus er is wel echt spanning geweest met mijn jongens. Maar dat is aan het wegebben.'
Kroon houdt zich voor defensie nu bezig met veteranenzaken. 'Verspreid over Nederland zitten genoeg veteranen gevangen. Sommigen zijn zwaar crimineel, maar anderen hebben een keer buiten de boot gepist omdat ze door een uitzending in de war zijn geraakt. Ik vind dat wij als defensie, als maatschappij een ereschuld hebben om te kijken of we die jongens zo soepel mogelijk kunnen behandelen', laat hij aan het NRC weten in september 2023.
Plaats reactie
0 reacties
Je bekijkt nu de reacties waarvoor je een notificatie hebt ontvangen, wil je alle reacties bij dit artikel zien, klik dan op onderstaande knop.
Bekijk alle reacties