Alexander Lowen over de werking van het lot, het is niet allemaal toeval

Soms zeggen mensen weleens 'dat is iemands lot'. Maar wat is dat nu precies? En hoe werkt dat? Alexander Lowen gaat er in 'Leven zonder angst' verder op in. Het lot is zoals hij zegt, niet per se negatief of positief, het is gewoon hoe de wetten van oorzaak en gevolg werken. Het is karmisch.

Het lot is dan ook niet per se een doem volgens Lowen. Hij is het eens met Sigmund Freud, die zich ook over het lot had uitgesproken. Freud zei over mensen: 'Zij wekken de indruk dat ze achtervolgd worden door een kwaadaardig lot. Of dat ze bezeten zijn door een vreemde macht, maar de psycho-analyse is er altijd vanuit gegaan dat zij zelf hun lot grotendeels vorm geven en dat het bepaald is door ervaringen uit de kindertijd.'

De neurose die in de kindertijd is ontstaan, wordt volgens Lowen door de patiënt zelf ook tegengewerkt. 'Waarom herstelt een neurose zich niet spontaan zoals iedere andere ziekte of ongemak? Het antwoord is dat de neuroticus het herstelproces tegenwerkt. Hij blijft aan het korstje van de wond peuteren. Door zijn verdediging of weerstand houdt hij de beschadiging in stand. Dat is neurotisch en daarom kunnen we neurose definiëren als de strijd tegen het lot.'

Zoals meerdere psychologen als John Welwood al eens hebben gezegd, als je probeert iemand te zijn, dan is dat juist je tekortkoming en zit daar al zelfhaat in. Daar lijkt Lowen het volledig mee eens. 'De behoefte te bewijzen een man te zijn versterkt het innerlijk gevoel van tekortkomen. en het individu loopt vast', schrijft Lowen. 'Door te strijden tegen het lot raakt men er alleen maar meer in verstrikt.'

Middels psychotherapie moeten mensen geholpen worden om de strijd op te geven. 'We zijn alleen verdoemd als we tegen onszelf vechten. De belangrijkste bijdrage van de therapie is de persoon te helpen op te houden tegen zichzelf te vechten. Dat gevecht is zelf-destructief en het zal iemands energie uitputten en niets opleveren.'

Het doel is dat patiënten zelf inzicht krijgen, zichzelf leren accepteren en om zo leren op te geven om tegen zichzelf te vechten. Als ze geen inzicht krijgen, zullen ze bepaald gedrag dat in de kindertijd vast is geroest in het karakter herhalen en zijn ze gedoemd om ook het lot te krijgen wat zo wordt gevreesd. Bijvoorbeeld, iemand die erg bang is om afgewezen te worden, klampt zich te veel aan iemand vast en wordt daardoor uiteindelijk afgewezen.

'De verdediging die we optrekken om ons te beschermen schept juist die conditie die we willen vermijden. Zo zal iemand die een kasteel bouwt om zijn vrijheid te beschermen eindigen als gevangene in zijn eigen kasteel omdat hij het niet durft te verlaten', aldus Lowen.