Blog | Bestaat een winterdepressie nu wel of niet?

Diverse mensen in mijn omgeving claimen te kampen met een winterdepressie. Nu de dagen donker zijn, wordt het steeds zwarter voor hun ogen. Ikzelf heb er geen last van, maar in zijn algemeenheid vraag ik me ook af in hoeverre het bestaat. Zonder dat ik daarbij de klachten tekort wil doen of wil veroordelen.

In de DSM, het handboek voor psychische ziekten, wordt winterdepressie gedefinieerd onder de noemer Seasonal Affective Disorder (SAD). Dit betekent dat zomerdepressie er ook onder kan vallen, of een ander seizoen dat zodanig invloed heeft op je gemoedstoestand.

Studies naar winterdepressie

Wetenschappelijk onderzoek is niet zo overtuigend naar winterdepressie. Uit een grote studie (2016) van bijna 35.000 mensen bleek dat er geen verschillen zijn voor depressieve symptomen tussen de seizoenen onderling. Ook een studie in 2013 kwam tot dezelfde conclusie. 'Noch weercondities noch de tijd van het jaar heeft een invloed op depressieve symptomen', staat er. Ook onderzoeker Wim Winthorst vond bij zijn promotieonderzoek geen verband tussen de seizoenen en de mate van klachten van depressie.

In zekere zin verbaast het me ook niet zoveel. Uit statistieken was eerder al bekend dat de meeste zelfmoorden in de Verenigde Staten in de zomer worden gepleegd. Dat impliceert al dat de wintermaanden niet dusdanig zwaarder zijn.

Invloed van cognitie op winterdepressie

Verder vermoed ik dat het meer te maken heeft met te veel oordelen dan met een gevoel. Dit is wel een aanname, maar ik vermoed dat mensen die claimen winterdepressie te hebben te veel met het weer bezig zijn en er te veel een oordeel over geven. Mogelijk verplaatsen ze in de zomer of in andere tijden hun focus op andere dingen waar ze zich aan storen, waardoor het aantal depressieve klachten gelijk blijft over het hele jaar.

Helaas is het een etiket dat mensen snel op zichzelf plakken, zonder dat dit is gediagnosticeerd. Ook doen huisartsen of andere instellingen er aan mee door met de term te strooien, terwijl eigenlijk het wetenschappelijk bewijs in mijn ogen nog betwistbaar is en er ook studies op wijzen dat het gewoon onderdeel is 'van een normale depressie'. Maar dit gebeurt vaker in de zorg, dat dingen snel een term worden, zonder dat iemand de inhoud zelf nog goed betwist.

Desalniettemin is het vervelend voor mensen die aan een winterdepressie zouden lijden. Ik ben benieuwd hoe groot het effect is van de cognitie op de sombere toestand. En is het ook wel echt depressie trouwens? Of is het gewoon somberheid? Dat is nogal een verschil. Ik vraag me af of er niet te vaak een oordeel wordt gegeven over het weer en of dat somberheid veroorzaakt.

Heeft een hond ook een winterdepressie?

Overigens ben ik ook benieuwd of andere soorten behalve de mens hier last van hebben. Als het echt pure biologie en fysiologie zou zijn, dan zouden andere soorten er ook last van moeten hebben? Ik vermoed dat mijn hond bijvoorbeeld behoorlijk immuun is voor de weersomstandigheden.

Als ik een rondje loop met hem en het is koud en het regent, dan zit ik soms te vloeken op 'het kloteweer'. Maar hij loopt gewoon naast me, wordt nog veel natter en kouder, maar geeft er gewoon geen mening over en gaat lekker door.

In het voorjaar, als de eerste zonnestralen weer zichtbaar zijn, dan is mijn hond wel de eerste de beste die ergens op een kussentje in de zon gaat zitten. Maar dat is in mijn ogen louter omdat hij het lekker warm vindt.

Conclusie

Het zou goed zijn als er wat diepgaander onderzoek naar zal komen. Diegene die er last van hebben, geven die inderdaad te veel oordelen? En vervangen ze dit door andere substituten in andere maanden? Daar ben ik wel benieuwd naar. Verder moeten we voorzichtig zijn met mensen veroordelen met deze klachten. Maar, we moeten ook voorzichtig zijn met zomaar dit etiket op onszelf te plakken. Dat kan onnodig lijden voorkomen.

Sjoerd (1984) is ervaringsdeskundige, heeft 15 jaar ervaring 'op de sofa' en bestudeert in zijn vrije tijd psychologie en het boeddhisme. Ook yoga en meditatie zijn hem niet onbekend. Verder is hij online media ondernemer, www.valkeringmedia.nl, afgestudeerd Business Administration (WO) en fervent dierenliefhebber.