Wat bedoelt John Bradshaw met toxische schaamte?

John Bradshaw heeft het vaak over toxische schaamte gehad in zijn teachings of in zijn boeken. Maar wat bedoelde de motivatiespreker er nu precies mee. Onder andere in zijn boek 'Healing the shame that binds you', gaat Bradshaw dieper op het concept in.

Mensen met toxische schaamte hebben een trauma opgelopen in hun kindertijd en hebben van binnen een diep besef dat ze er niet toe doen. 'Toxische schaamte is het alomtegenwoordige gevoel 'dat je tekortschiet als mens’. Toxische schaamte is niet langer een emotie dat onze limiet aangeeft, het is een staat van zijn, een kernidentiteit', definieert hij de term.

Mensen die dit ervaren die mogen er niet zijn voor zichzelf. 'Toxische schaamte geeft je een gevoel van waardeloosheid, een gevoel van tekortkomen als mens. Toxische schaamte is een breuk van het zelf met het zelf.'

Mensen worden afgesplitst van zichzelf door toxische schaamte. Ze verliezen het contact met hun True Self, en moeten een False Self opzetten om niet te veel pijn te ervaren. 'Omdat het blootstellen aan het zelf aan de basis ligt van de toxische schaamte, is het ontsnappen aan het zelf noodzakelijk. De ontsnapping is afgerond als een valse zelf is gecreëerd.'

Over- of ondercompenseren

Het False Self zit verstopt in het ego, dat om het authentieke zelf heen wordt gebouwd. Zo ontstaan er bepaalde karakters, puur ter compensatie aan de toxische schaamte dat te pijnlijk is voor het zelf. 'Het valse zelf is altijd meer of minder dan een mens. Dat wil zeggen dat het valse zelf vaak of een perfectionist is (super mens) of een slob (nietsnut), een held van de familie of een zondebok. Als het valse zelf zich eenmaal heeft gevormd, dan kan het authentieke zelf zich verstoppen', aldus Bradshaw.

Het valse zelf zorgt voor veel problemen in het leven. Je kan je niet binden met jezelf, maar ook niet met anderen mensen. 'Met een valse zelf, is intimiteit onmogelijk', verduidelijkt Bradshaw. Het valse zelf zorgt ervoor dat de relatie met jezelf niet goed is, maar ook met andere mensen. Hierdoor ligt eenzaamheid op de loer en allerlei problemen als depressies, persoonlijkheidsstoornissen, verslavingen etc. De titel van het boek van Bradshaw is niet voor niks 'the same that binds op', wat ergens veel weg heeft van Bessel van der Kolk zijn 'the body keeps the score'. Er moet wat opgelost worden, anders blijf je een slachtoffer van de toxische schaamte.

Gerelateerde links:
- True and false self by Winnicott (Wiki)
- John Bradshaw (Wiki)
- John Bradshaw, self-help evangelist, who called to the 'inner child', dies at 82 (NT Times)