Winnicot: Honger hebben als kind is als bezeten worden door wolven

Als we het over kinderpsychologie hebben dan kunnen we de beroemde kinderarts Donald Winnicot niet buiten beschouwing laten. De psycholoog bestudeerde duizenden kinderen en wordt in de hedendaagse psychologie nog steeds vaak gequote vanwege zijn bevindingen.

In het boek The Child, the family en the outside world gaan we op zoek naar een paar interessante quotes van de befaamde psycholoog. Over het hebben van honger bij een baby zegt Winnicot dit: 'Honger hebben als kind is als bezeten worden door wolven.'

Dat lijkt een klein ding, maar dat is het niet. Kinderen en baby's zijn extreem gevoelig en als hun behoeften niet worden vervuld dan kan dit rampzalige gevoelens tot gevolgen hebben. Dit zegt Gabor Maté ook regelmatig. Hij noemt een kind dan ook een narcist en zegt dat het feitelijk alles persoonlijk neemt en daarmee op zichzelf betrekt.

Een baby is meer dan een lichaam

Winnicot is ervan overtuigd dat een baby veel meer ervaart dan louter lichamelijke genoegens. Veel mensen denken dat een baby dan zes maanden alleen maar kan eten, poepen, plassen en slapen. Maar Winnicot benadrukt dat dit een grote misvatting is.

'Moeders hebben vanaf het begin geen moeite om de persoon in hun eigen baby's te zien. Maar er zijn mensen die je vertellen dat baby's tot ze zes maanden oud zijn niets meer zijn dan lichamen en reflexen. Laat je niet ontmoedigen door mensen die zo praten, goed?'

Angst bij moeder of vader

Het hebben van een baby is iets groots en kan overweldigend zijn voor moeders of vaders. Maar de kracht zit hem er in de baby of het jonge kind te laten zijn wie het is. Winnicot legt dit uit in de volgende quote. Hij wil daarmee zeggen dat de opvoeder haar of zijn eigen angsten moet zien te overwinnen in het contact met de baby.

'De basis voor uiteindelijke gezondheid in dit en in vele andere opzichten is de volledige ervaring van ondersteund worden door de goede moeder die niet bang is voor de ideeën van haar baby, en die ervan houdt als haar baby volledig los kan gaan.'

Gooien met spullen

Tot slot staat er in het boek een mooi moment waarbij Winnicot een moeder met een jong kind op bezoek had die ervan hield om voorwerpen te bekijken en te hebben. Winnicot gaf een voorwerp aan het kind dat achter een bureau zat, zodat dit kleintje het kon aanraken en bestuderen.

Vervolgens werd het uiteraard in zijn of haar mond gestopt en van alle kanten getest. Met als resultaat dat het ook nog op de grond gegooid moest worden. Volgens Winnicot is deze volledige ervaring belangrijk voor het kind, inclusief de klap op de grond. Hij noemt dit 'een rijke ervaring'.

Over Donald Winnicot

Winnicott was een Britse kinderarts en psychoanalyticus die belangrijke bijdragen leverde aan de psychologie, met name op het gebied van kinderontwikkeling en ouder-kindrelaties. Hij introduceerde concepten als het 'goed genoeg' moederschap, waarin hij stelde dat een moeder niet perfect hoeft te zijn, maar 'goed genoeg' om te reageren op de behoeften van haar kind, en het 'transitieobject', dat een belangrijke rol speelt in de overgang van een kind naar onafhankelijkheid.

Winnicott benadrukte ook het belang van spel in de ontwikkeling van kinderen, hij geloofde dat spel een ruimte biedt waar kinderen hun eigen zelf kunnen ontdekken en begrijpen. Daarnaast ontwikkelde hij het concept van het 'valse zelf', dat ontstaat wanneer een kind voelt dat het zijn ware zelf moet verbergen om aan de verwachtingen van anderen te voldoen. Deze en vele andere ideeën van Winnicott blijven invloedrijk in de psychologie.