Zijn afwezigheid muggen op de eilanden wel of niet schadelijk voor het ecosysteem?

Medisch entomoloog Bart Knols (55) heeft een methode verzonnen waardoor populaire eilanden het aantal muggen tot nagenoeg nul kunnen terugdringen. Middels een val worden de muggen gevangen, waardoor de populatie drastisch af neemt. Andere eilanden staan nu te trappelen om dit over te nemen.

Normaliter worden de muggen platgespoten, maar uit onderzoek van Knols is gebleken dat ze inmiddels resistent zijn geworden. Daarnaast is het platspuiten schadelijk voor andere insecten. 'Vlinders, kevers en libellen werden ook doodgespoten en zelfs het aquatisch leven ondervond er last van doordat de wind de insecticiden tot in de zee dreef', zegt hij in gesprek met het Algemeen Dagblad.

https://www.google.com/maps/embed?pb=!1m18!1m12!1m3!1d15315413.57778976!2d64.45498032799593!3d6.836074550942124!2m3!1f0!2f0!3f0!3m2!1i1024!2i768!4f13.1!3m3!1m2!1s0x24b599bfaafb7bbd%3A0x414509e181956289!2sMaldiven!5e0!3m2!1snl!2snl!4v1621347222331!5m2!1snl!2snl

'Die muggen hebben een hele beperkte rol op een eiland. Ik zal de laatste zijn die zou zeggen dat muggen wereldwijd moeten verdwijnen. Doordat er een tijdje niet is gespoten op het eiland, hebben vlinders, libellen, motten etcetera het beter gekregen', zegt hij in een reactie tegen IndeSpiegel.nl.

'Iedereen denkt dat als je een schakel eruit haalt dat het ecosysteem dan instort, maar de soorten die je eerst kapot spoot, komen weer in aantallen omhoog. De balans in het ecosysteem komt weer terug'.

Ook voor amfibieën ziet hij geen problemen. 'Op de Malediven waar wij zitten, dat zijn koraaleilanden. Dat betekent dat als het regent, dan gaat het water heel snel de bodem in, dus je hebt eigenlijk geen oppervlaktewater. Je hebt geen poelen waar vissen of amfibieën in zitten. Maar als er een restant van een kokosnoot ligt of een blikje cola, daar komt regenwater in en dat zijn broedplaatsen. Daar is de biodiversiteit niet aanwezig.'

In vergelijking met helemaal niks doen, niet spuiten, is het idee van Knols niet bevorderlijk voor de biodiversiteit. Maar in vergelijking met wat het nu gebeurt, het veelvuldig platspuiten op veel eilanden, waar zelfs nog pyrethroiden wordt gebruikt, is zijn methode volgens bovenstaande redeneringen gunstiger voor de biodiversiteit dan het platspuiten van de insecten.

Aglaia Bouma, entomoloog en niet verbonden aan het project van Knols, snapt de keuze voor de eilanden. 'Als je zoiets probeert, is een eiland inderdaad de aangewezen plek, omdat er weinig uitwisseling is met andere delen van de wereld. Het is heel interessant om te zien wat er gebeurt als je één schakel in een ecosysteem wegneemt. Ik ben het met hem eens dat het in dit specifieke geval weleens een gunstige uitwerking zou kunnen hebben om de muggen weg te vangen mits men daardoor stopt met gif spuiten, maar doen alsof dit het ei van Columbus is, is nogal kortzichtig.'

Bouma vreest uiteindelijk toch dat er schade zal zijn voor de biodiversiteit. 'Misschien zijn daar geen amfibieën en vissen die omvallen als muggen wegvallen, maar er zijn onvoorstelbaar veel andere soorten die in de problemen kunnen komen als er geen mug meer te eten is. Je kunt hierbij denken aan andere insecten, zoals sociale wespen, sluipwespen, graafwespen (verwant aan bijen en ook bestuivers), sommige kevers, sabelsprinkhanen, libellen en natuurlijk allerlei spinnen.' (foto: dronepicr/Wiki Commons)