Merel ging van wachtlijst naar wachtlijst: ‘Ik ben geen nummertje. Ik ben een mens.’

Weken, maanden of soms zelfs jaren moeten wachten op hulp: De wachtlijsten voor de Nederlandse GGZ groeien en groeien. Hoewel afgesproken is dat de wachttijd tussen de vier en de tien weken moet liggen, lukt het bijna geen instelling om dit te halen. Rosan van der Zee en Merel Wielenga (24) kwamen allebei terecht op eindeloze wachttijden, met alle gevolgen van dien.

Dit is deel 2 met Merel haar verhaal over de ggz. Deel 1 met Rosan haar verhaal is hier te vinden.

De nu vierentwintigjarige Merel kwam rond haar vijftiende de ggz binnen. Rond 2013 begon ze in de jeugd ggz met cognitieve gedragstherapie, maar koos daarna voor een opname omdat ze de therapie niet genoeg vond helpen. Alleen bleek dat niet zo makkelijk te zijn. ‘Er was een wachttijd van zes tot negen maanden, de jeugd ggz was net in handen gekomen van de gemeenten waardoor het een chaos was én ik kende iemand persoonlijk in de kliniek. Het zou door dit alles heel lang gaan duren en dus werd mij geadviseerd om verder te kijken, naar andere klinieken.’ Daardoor had Merel twee intakes lopen bij twee klinieken. Uiteindelijk kon ze bij de tweede terecht.

Klinische behandeling

Ondertussen was ze ook op zoek naar hulp voor haar eetstoornis. ‘Maar de reacties die ik kreeg waren: je bent niet dun genoeg of dat ik maar een diëtiste moest zoeken, geen ggz-hulp. Ik vroeg zelf constant om hulp, maar werd overal afgewezen, waardoor ik mijzelf ook niet meer serieus nam. ‘Zie je wel, ik stel me aan. Ik lig niet met een sondevoeding in een ziekenhuis, dus dan zal ik wel niet ziek zijn.’

Daarom kwam de focus vooral op haar andere problemen te liggen tijdens de klinische behandeling. ‘Mijn gezinssituatie en zelfbeschadigend gedrag werd aangepakt, maar ik bleef na maanden nog steeds zitten met heel veel onzekerheid en een negatief zelfbeeld. Voldoende tijd om die problemen ook aan te pakken was er niet meer, want mijn tijd zat er bijna op in de kliniek. Je kan een verlenging aanvragen voor extra maanden, maar dat was te kort om alles aan te pakken en door alle bezuinigingen moesten de behandelingen kort blijven.’

Slaapdraakje

Na de opname ging Merel door met ambulante zorg en begon ze ook aan een nieuwe opleiding. ‘Het was terugkijkend nu te veel spanning en chaos voor mij. Te veel dingen gecombineerd met elkaar, terwijl ik met mijzelf nog in de knoop zat. Daarnaast sloeg de groepsbehandeling ook niet aan en kroop mijn eetstoornis weer omhoog.’ Merel omschrijft haar eetstoornis als een ‘slaapdraakje’: soms slaapt het, soms wordt hij wakker en komt het weer terug.

Uiteindelijk kon Merel toen beginnen met EMDR-therapie. EMDR is een zware vorm van traumabehandeling en Merel wist niet goed hoe ze met de gevolgen ervan om moest gaan. ‘Mijn zelfbeeld werd nog lager en negatiever en daardoor ging het ook met mijn eetstoornis rap bergafwaarts. Ik werd doorverwezen naar een eetstoornis behandeling en kwam daar op een relatief korte wachtlijst voor een groepsbehandeling.’ Voor de eerste keer ooit kreeg Merel overbruggingsgesprekken aangeboden, zodat ze de wachtperiode niet alleen door hoefde te maken.

Groepstherapie

Door de behandeling van haar eetstoornis, stond haar behandeling voor de persoonlijkheidsstoornis even stil. Eind 2017 pakte ze deze weer op, maar bij de jeugd ggz was het eigenlijk niet meer mogelijk in verband met haar leeftijd. ‘Het werd dus groepstherapie bij de volwassen ggz. Maar na een jaar van gesprekken met behandelaars, constant mijn verhaal opnieuw vertellen en van alles proberen te regelen om zo snel mogelijk te starten, bleek het dat zij mij nooit op de wachtlijst hadden gezet voor de groepstherapie. Het wachten begon dus weer helemaal vanaf vooraf aan. Mijn meerdere diagnoses maakte mij voor de ggz en de behandelaren schijnbaar een erg ingewikkeld persoon.’

Uiteindelijk kreeg Merel in 2019, twee jaar na het inschrijven voor de groepstherapie, een belletje dat er plek was. Alleen het zou precies op de dag vallen dat ze school had, waardoor ze voor de keuze kwam te staan van: studie of therapie? ‘Ik koos destijds voor mijn studie. Ook omdat volgens het team er ‘een paar maanden later’ weer plek zou zijn.’ Die paar maanden later werd het volgende jaar. Het wachten hield Merel niet vol en ze kreeg een terugval van haar eetstoornis, waardoor ze daarvoor opgenomen werd in Zeeland en moest stoppen met haar studie. ‘Toen ik daar bijna alles had afgerond in het begin van 2020, werd ik gebeld dat er plek was voor de groepstherapie. Maar een combinatie met mijn eetstoornis behandeling en groepstherapie voor mijn persoonlijkheidsstoornis? Dat bleek onmogelijk.’

Lolly

Dat was het moment dat Merel er een punt achter plaatste, want het wachten brak haar helemaal op. Het was inmiddels maart 2020 en door de COVID-19 pandemie waren alle therapieën weggevallen. Het was tijd voor andere opties. Merel verdiepte zich in hulphonden en besloot dat dat een mooie aanvulling zou zijn op haar leven. Ook schreef ze zich eind 2020 in voor het Brintveld en kwam ze daar op de wachtlijst te staan. Vier weken geleden kreeg ze het verlossende telefoontje: ik zou over twee weken kunnen beginnen, maar de hulphond mocht niet mee. Dus daar staan we nu.’

‘Het voelt alsof ik heel erg tegen wordt gewerkt, op alle manieren. Ik word gestraft voor mijn gevoel, omdat ik twee diagnoses heb. Op een geven moment sta je vol op overlevingsmodus, want je krijgt tegenslag na tegenslag. Het is eigenlijk of ze zeggen: Hier heb je een lolly en je hebt hem bijna in je hand, maar dan wordt de lolly toch weer voor je neus weggehaald.’

Geen nummertje

Waardoor het telkens vastloopt, heeft volgens Merel veel te maken met communicatieproblemen binnen de ggz. ‘Je moet zelf overal achteraangaan en echt je eigen mannetje staan, anders wordt er niets geregeld. Daarnaast hebben ze een bepaald plaatje van iemand met een diagnose en als jij daar niet past ben je te ingewikkeld en te duur.’ Het zou helpen als ze echt zouden kijken naar de persoon, naar het individu, en niet alleen maar blindstaren op de diagnoses. ‘Ik ben geen nummertje. Ik ben een mens.’

Door het wachten en het constant heen en weer geslingerd worden, is Merel haar leven stil te komen staan. Haar school kon ze uiteindelijk niet meer op pauze blijven zetten en daarmee moest ze officieel stoppen. ‘Mijn toekomst is zo onzeker geworden door dit alles. Ik had allang mijn diploma kunnen halen, maar op deze manier was het onmogelijk. Dat vind ik nog het pijnlijkst, want nu is er echt niets meer.’